Boyun Fıtığı

Boyun Fıtığı (Servikal Disk Hernisi)

Boyun fıtığı, vertebra olarak isimlendirilen omurga kemiklerinin arasında bulunan disk materyalinin (jelatinöz bir madde) yaşlanma veya travma sonucunda yırtılması, parçalanması ve kanal içine doğru yer değiştirmesi (fıtıklaşması) neticesinde omurilik ve sinir köklerine bası yapması durumudur.

Risk Faktörleri Nelerdir?

1. Yaşla ortaya çıkan disklerde bozulma.
2. Trafik kazası, yüksekten düşme ,çarpma gibi nedenlerle oluşan travmalar.
3. Ağırlık kaldırma.
4. Boynu uzun süre hareketsiz tutarak bir noktaya bakmak, bilgisayar ve tv karşısında uzun süre oturmak , soğuk klimaların bulunduğu ortamlarda bulunma
5. Meslek hastalığı olarak, ev hizmetlerinde çalışanlarda ,masa başı işler dediğimiz bilgisayar ile sık çalışanlarda (bankacı, muhasebeci vs), şoförlerde sık görülmektedir.
6. Sigara içme.

Boyun Fıtığının Belirtileri Nelerdir?

Aşağıdaki belirtilerin sadece bir tanesi görülebileceği gibi birden fazla belirti bir arada olabilir.

1. Boyun ağrısı ve beraberinde omuz ağrısı .
2. Enseden başa yayılan ağrı.
3. Kolda ortaya çıkan huzursuzluk hissi (Bir ya da iki kolda olabilir).
4. Bir ya da iki kolda ortaya çıkan şiddetli ağrı .
5. Kollarda veya ellerde kuvvetsizlik. Örneğin, ele alınan bardak gibi cisimlerin düşürülmesi.
6. Kollarda veya ellerde uyuşma veya keçeleşme.
7. Reflekslerde azalma ya da kaybolması
8. Kollarda incelme
9. Baş dönmesi, yürürken dengesizlik.

 Boyun Fıtığı Teşhisi Nasıl Konur?

Hasta, hekime yukarıda sayılan şikayetler ile gittiğinde hekim önce detaylı fizik muayene yapar. Daha sonra, çeşitli biyokimyasal tetkikler ve MRI, bilgisayarlı tomografi ve EMG gibi radyolojik testleri isteyebilir. Bu tetkiklerde boyun fıtığının yeri, fıtığın şiddeti ve sinirlerin etkilenme oranı belirlenebilir.

Biyokimyasal laboratuvar testleri boyun fıtığı şikayetleri ile başvuran kişilerde altta yatan herhangi bir romatolojik ya da kanser gibi kötü seyirli bir hastalık bulunup bulunmadığının ekarte edilmesinde etkili olabilir.

X-ray (düz grafi), boyun fıtığı tanısı amacıyla istenebilecek ilk radyolojik tetkiktir. Omurgayı oluşturan kemiklerin dizilimi ve bu kemiklerde herhangi bir dejenerasyon olup olmadığı konusunda x-ray grafiler fikir verebilir. Kemiklerin yapısı için en hassas radyolojik tetkik bilgisayarlı tomografidir(CT). Bilgisayarlı tomografi ile aynı zamanda fıtıklaşan bölgedeki kalsifikasyon (kireçlenme) gibi kimyasal değişiklikler de tespit edilebilir.

Manyetik rezonans görüntüleme (MRI), özellikle fıtıklaşmanın meydana geldiği bölgedeki yumuşak doku değişiklikleri ve fıtığın tam olarak görüntülenmesi için ideal radyolojik tetkiktir. Sinir kökünün çıkış noktasının da incelenmesine imkan sağlayan MRI, fıtığın detaylı analizi için önemli bir radyolojik inceleme yöntemidir.

Radyolojik yöntemler dışında elektro tanısal işlemler olarak sınıflandırılan elektromiyografi (EMG) ve sinir iletim çalışmaları adı verilen tetkiklerden de boyun fıtığı tanısında yararlanılabilir. Bu testler özellikle servikal radikülopati gelişen hastalarda tanısal öneme sahiptirler.

Boyun fıtığına tanısal yaklaşımın ilk ve en önemli aşaması, hekim tarafından yapılan hastanın şikayetlerinin ne olduğunun irdelenmesi, bu şikayetlerin ne zaman başladığı, belirtileri arttıran ve azaltan faktörlerin neler olduğu, kişinin şikayetleri arasında radiküler (yansıyan) ağrı belirtilerinin olup olmadığı ve fizik muayenedir.

 Boyun Fıtığının Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Tedavinin ilk önceliği hastanın eğitimidir. Hastaya doğru duruş ve oturma pozisyonu öğretilir. Ağır yük taşımaktan kaçınmak gereklidir. Hastalar tedavi süresince lokal ısı tedavisinden büyük fayda görürler.

İlaç tedavisi olarak ağrı kesiciler ve kas gevşeticiler kullanılır. Seanslar halinde fizik tedavi de konservatif (ilerlemeyi engelleyici) tedavi planlaması içerisinde yer alabilir. Akut (ani başlangıç) dönemde ilk üç gün, boyunluk kullanımı hastayı rahatlatabilir. Daha uzun süre boyunluk kullanımı boyun kaslarını zayıflatabileceği için tavsiye edilmez. Deneyimli fizik tedavi uzmanları ile boyunda itme, çekme ve germe egzersizleri yapılabilir. Boyun omuru çevresindeki kasları güçlendirmek için boyun fıtığı egzersizleri önerilir.

Bu egzersizlerin hekimin bilgisi ve önerisi olmadan gerçekleştirilmesi, mevcut problemi kötüleştirebileceği için bilinçsizce uygulanmamaları önerilir. Tüm bunlara rağmen hastanın şikayetleri devam ediyor ve ilerliyorsa , beraberinde güç kaybı, uyuşukluk, refleks kayıpları varsa çözüm cerrahi müdahaledir.

 Cerrahi Tedavisi Nasıl Olur?

Günümüzde en sık uygulanan cerrahi yöntem boynun ön tarafından yaklaşık 1 cm.lik bir kesi ile yapılan ve mikroskop kullanılan (MİKROCERRAHİ) disk ameliyatıdır. Uygulanan prosedüre ve hastanın radyolojik durumuna göre gerekirse boşaltılan fıtığın yerini dolduracak özel yapım kafesler, bazen de plak vidalar ya da protezler kullanılabilir. Tedavinin seçiminde hastalığın tanısı, hastalığın derecesi, hastanın günlük yaşantısını nasıl etkilediği ve ihtiyaçları, hekimin yaklaşımı ve tecrübesi önemlidir.

Cerrahi Sonrası

Hastaların çoğu boyun fıtığı ameliyatından hemen sonrası servise alınırlar ve günlerce süren ağrılardan sonra ilk geceyi ağrısız olarak rahat bir uyku uyuyarak geçirirler. Ameliyat bölgesinde çok hafif bir ağrı olabilir ve ağrı kesicilerle kontrol edilir. Hasta 1 gün sonra taburcu edilir.